Trường hợp thảo luận 7

1. Thông tin:
Bệnh nhân 67 tuổi, than phiền đau vùng thắt lưng thấp.
Hình X quang cận cảnh cột sống thắt lưng (thế nghiêng) và hình cắt lớp vi tính (mặt phẳng ngang).
2. Hướng chẩn đoán của bạn:
A. Bệnh Paget
B. Loạn dưỡng xương thận (Renal Osteodystrophy)
C. U mạch máu
D. Di căn
E. Đa u tủy 

 

3. Đáp án: C. U mạch máu.
Hình X quang cận cảnh cột sống thắt lưng nghiêng cho thấy những đường sọc to, song song vùng thân đốt L4. Hình cắt lớp vi tính (mặt phẳng ngang) vùng bụng thấp ghi nhận một thân đốt sống có dạng bè (dải) rất rõ, giống hình ảnh tấm vải chấm bi, đặc trưng cho thương tổn u mạch máu cột sống. Vỏ xương không dày và mô mềm xung quanh bình thường.
4. Thảo luận:
* Đặc điểm chung:
- Lành tính.
- Thường gặp vị trí cột sống ngực thấp, thắt lưng cao. Xương sọ là vị trí thường gặp thứ hai (hình ảnh nan hoa).
- Hầu như không có triệu chứng.
- Thường gặp ở giới nữ hơn so với nam.
- Hay gặp ở tuổi 40.
- Khoảng 1/3 các trường hợp gặp nhiều nơi trên cơ thể.
- Phần lớn thương tổn ở vùng tủy xương.
- Về mô học, có sự gia tăng mô thừa (hamartomatous proliferation) của mô mạch máu. Phân chia làm nhiều loại: thể hang, mao mạch, động tĩnh mạch và tĩnh mạch. U mạch máu cột sống thường là loại mao mạch; hộp sọ là dạng hang.
* Đặc điểm lâm sàng:
- Thường không có triệu chứng.
- Tiến triển rất chậm.
- Không rõ khả năng tiềm ẩn ác tính.
- Trên 40 tuổi, bệnh nhân có thể bị đau nơi gãy do đè ép..
* Đặc điểm hình ảnh học:
- X quang thường qui thường là phương tiện hình ảnh học đầu tiên chẩn đoán được bệnh:
     + Các bè xương nổi rõ dạng dải dọc.
     + Gia tăng đậm độ toàn bộ của thân đốt sống.
     + Vỏ xương không dày và thân đốt sống không to ra.
     + Không thấy trên X quang thường qui những u mạch máu nhỏ.
- Cắt lớp vi tính:
     + Cột sống cho hình ảnh giống miếng vải nhung kẻ sọc, khi chụp mặt phẳng cắt ngang các bè xương sẽ cho hình ảnh giống tổ ong, chấm bi.
     + Bè xương thân sống dày lên tạo ra hình ảnh giống các chấm bi.
     + Hủy xương và xâm lấn mô mềm có thể gặp nhưng rất hiếm.
- Cộng hưởng từ:
     + Giúp chẩn đoán thương tổn xâm lấn mô mềm.
     + Tăng tín hiệu trên cả T1 và T2 (tăng tưới máu).
- Y học hạt nhân: thường hấp thu bình thường trên hình xạ hình xương.
* Chẩn đoán phân biệt:
- Bệnh Paget
- Di căn
- U bạch huyết
- Đa u tủy
* Điều trị:
- Theo dõi
- Vấn đề điều trị chỉ đặt ra khi bệnh nhân có triệu chứng và có thể gồm các cách thức sau:
     + Thuyên tắc mạch máu trước khi phẫu thuật.
     + Phẫu thuật cắt bỏ.
     + Tạo hình cột sống.
     + Tiêm cồn.
* Biến chứng:
- Gãy xương bệnh lý.
- Xuấy huyết, thường là do điều trị.
- Huyết khối.
- Đau do di lệch các dây thần kinh lân cận thương tổn.

5. Nguồn:   http://goo.gl/ASoVc7